โรงเรียนอภิปัญญา (Meta Cognition School)

                         สุริยา เผือกพันธ์

      "หากทุกคนพบตนเอง ในที่ตนเองอยู่ ความมหัศจรรย์จะบังเกิดขึ้น"

     

คำสำคัญ (Keyword) อภิปัญญา (Meta Cognition ) หมายถึง การมองเห็นเกี่ยวกับกระบวนการความคิดของตัวเองและเข้าใจเกี่ยวกับรูปแบบที่อยู่เบื้องหลังหรือความคิดเกี่ยวกับความคิด 

        การสร้างผู้เรียนให้มีศักยภาพในการใช้ชีวิตอยู่ได้ในสังคมเศรษฐกิจสมัยใหม่ มีความจำเป็นอย่างยิ่งที่ครูต้องเป็นผู้สร้างผู้เรียนทุกคน ให้มีความรู้ความสามารถและทักษะแห่งยุคสมัยคือ ศตวรรษที่ 21 การเร่งให้มีการพัฒนาคุณภาพการศึกษา และคุณภาพผู้เรียน ต้องมุ่งเน้นการพัฒนาครูผู้สอน เป็นหัวใจสำคัญ..เพื่อทำหน้าที่สร้างแรงบันดาลใจให้เกิดขึ้นกับผู้เรียน เน้นการออกแบบกระบวนการเรียนรู้ เป็นผู้ชี้แนะการเรียนรู้ ในด้านเนื้อหาสาระที่สำคัญในการจัดการเรียนรู้สำหรับสังคมในศตวรรษที่ 21

     โรงเรียนสองห้องพิทยาคม ตำบลสองห้อง อำเภอเมือง จังหวัดบุรีรัมย์  เป็นโรงเรียนกระทัดรัด( Compact School) มีนักเรียนจำนวน  218 คน  ได้คิดค้นและพัฒนานวัตกรรม การพัฒนาสมรรถนะผู้เรีบนในศตวรรษที่ 21 ด้วยรูปแบบการบริหารที่มีชื่อว่า SAIJAI MODEL โดยทอดรูปธรรมสู่ห้องเรียนให้ครอบคลุมทุกห้อง ตั้งแต่ปีการศึกษา 2565-2566 ได้อย่างน่าสนใจ

      การพัฒนาโดยมุ่งเน้นการใช้ SAIJAI MODEL นี้ เป็นรูปแบบในการจัดการเรียนรู้ที่พัฒนาการศึกษาของโรงเรียน ให้ส่งผลถึง
      1. การยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน
      2. พัฒนาคุณลักษณะของผู้เรียน
      3. พัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่ส่งเสริมให้นักเรียน มีสมรรถนะในศตวรรษที่ 21เป็นสำคัญ 
      โดยมีเป้าหมายที่ครอบคลุม บุคลากรทุกคนในโรงเรียน (Whole School Approach)ไม่ว่าจะเป็น นักเรียนที่จะได้รับการพัฒนาสมรรถนะ ครูมีนวัตกรรมและทักษะการสอนร่วมสมัยและผู้บริหารมีนวัตกรรมการจัดการศึกษาของโรงเรียนอย่างมืออาชีพหรือที่รู้กันดีในนามมีภาวะผู้นำทางวิชาการ (Academic Leadership) ...

กระบวนการดำเนินการ
       เริ่มจากการกำหนดความท้าทายคือ การพัฒนาสมรรถนะผู้เรียนในศตวรรษที่ 21ได้แล้ว จึงเดินเครื่องเข้าสู่กระบวนการบริหารจัดการ เพื่อสร้างผลิตผล  ดังนี้ 

กระบวนการบริหารจัดการ
       มีกระบวนการดำเนินการตามขั้นตอนประกอบด้วย 
       1. ประชุมครู พัฒนาหลักสูตร จัดทำข้อตกลง รูปแบบการสอน (Standard School)

       2. วิเคราะห์หลักสูตร วิเคราะห์ผู้เรียน จัดทำโครงสร้างรายวิชา หน่วยการเรียน จัดแผนการสอน ดำเนินการสอนตามแผนฯ (Active Learning) 
       3. ออกแบบกิจกรรม วิธีสอน วัสดุอุปกรณ์ สื่อการสอน เครื่องมือวัด นวัตกรรม (Information Technology)
       4. PLC นิเทศการสอน นักเรียนร่วมประเมิน (Joyful) และการแสดงผลผลิต คือ
       5. ผลการพัฒนา K P S  (Achievement)

       6. เลื่อนชั้น สำเร็จการศึกษา สู่ความเป็นพลโลกที่เก่ง ดี มีสุข (Impact) 

ผลการดำเนินการ
       ผลการดำเนินงาน ประจำปีการศึกษา 2565- ปัจจุบัน (ปี 2566 อยู่ระหว่างการประเมินผล) ประกอบด้วยผลเชิงปริมาณและคุณภาพ ดังนี้ 

      เชิงปริมาณ
       1. ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน สูงขึ้นร้อยละ 1.60
       2. ผลการประเมินการอ่าน คิดวิเคราะห์ และเขียน สูงขึ้นร้อยละ 1.52 
       3. ผลการประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ สูงขึ้นร้อยละ 1.50 
       4. ผลการทดสอบทางการศึกษาระดับชาติขั้นพื้นฐาน (O-NET) นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ทุกรายวิชา สูงขึ้นร้อยละ 1.12 นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 รายวิชาคณิตศาสตร์และรายวิชาวิทยาศาสตร์ สูงขึ้นร้อยละ 1.53
        5. นักเรียนได้รับการพัฒนาคุณลักษณะและทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 ครบทุกด้านตามมาตรฐานของเขตพื้นที่การศึกษาและผ่านประสบการณ์การเรียนรู้ที่หลากหลาย ร้อยละ 100
       6. ครูสามารถออกแบบหน่วยการเรียนรู้ จัดทำแผนการเรียนรู้ ที่เน้นพัฒนาผู้รียนให้มีคุณลักษณะและทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 ร้อยละ 100
       7. ครูสามารถสร้างและพัฒนาสื่อ ที่สอดคล้องกับแผนการเรียนรู้ ร้อยละ 100 

      เชิงคุณภาพ
       1. ผู้เรียนมีคุณลักษณะและทักษะการเรียนรู้ ในศตวรรษที่ 21
       2. ครูผู้สอนเป็นครูที่มีทักษะการสร้างผู้เรียน โดยผ่านกระบวนการเรียนรู้และกระบวนการหาคำตอบ ตามแนวทางการสอนของครูเพื่อผู้เรียนในศตวรรษที่ 21
       3. ผู้บริหาร มีนวัตกรรมในการพัฒนาการจัดการศึกษาของโรงเรียน ตามอัตลักษณ์ของตนเอง 

      การดำเนินการทั้งหมดตั้งแต่การตั้งโจทย์ที่ท้าทายจนได้ผลผลิตออกมาตามจุดประสงค์เป็นกระบวนการคิดอภิปัญญา (Meta Cognition) ที่ระบบการศึกษาไทยมีนโยบายให้มีให้เป็น..

       ท่ามกลางการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นตลอดเวลา ไม่ว่าจะเป็นความต้องการของผู้ปกครอง นโยบายของรัฐ  กฏหมาย และความก้าวหน้าทางเทคโนโลยี ต่าง ๆ โรงเรียนมีหน้าที่เรียนรู้ ที่จะเติบโตและปรับตัว  ให้ทันกับการเปลี่ยนแปลงอยู่เสมอ ไม่ยึดแบบแผนที่เคยเป็นมาตลอด (Fixed Mindset) ว่าดีอยู่แล้ว 

       โรงเรียนที่มีคุณภาพสูง บุคลากรจะช่วยกันนิยามมาตรฐานใหม่ (Standard School) ในแบบฉบับของตนเองให้ทันสมัยอยู่เสมอ (Eric Jensen, 2563)...
       

เอกสารอ้างอิง : 

โรงเรียนสองห้องพิทยาคม. รายงานการติดตาม ตรวจสอบ ประเมินผลและนิเทศการศึกษา (ก.ต.ป.น.) ประจำปีการศึกษา 2566.

โรงเรียนสองห้องพิทยาคม. วารสารสองห้องพิทยาคม. ปีที่ 33 ฉบับที่ 1 ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2566.

Eric Jensen. (2563). สอนเปลี่ยนชีวิต 7 ชุดความคิดพลิกห้องเรียนเพื่อเด็กทุกคน.(Poor Students, Rich Teaching). (ฐานันดร วงศ์กิตติธร, ลลิตา ผลผลา). กรุงเทพฯ: บุ๊คสเคป.