การศึกษาและทักษะดิจิทัลช่วยขับเคลื่อนงานของคนรุ่นต่อไปได้อย่างไร
• ชเวตเลนา ซาบาร์วาล
• ซามิอา เมลเฮม
• เมชาเอล เอ็ม. อาบูซาเล็ม
วันที่ 13 พฤศจิกายน 2568
ลองนึกภาพว่าคุณได้งานวิศวกรในฝันจากบริษัทเทคโนโลยีชั้นนำแห่งหนึ่งในซิลิคอนแวลลีย์ ไม่ว่าจะจากอพาร์ตเมนต์ของคุณในริยาด ไคโร หรือเบรุต ความฝันนี้ใกล้เป็นจริงสำหรับคนนับพันในตะวันออกกลางและแอฟริกาเหนือ (MENA) หากพวกเขามีทักษะที่เหมาะสม
คลื่นดิจิตอลมาถึงแล้ว
นับตั้งแต่เกิดการระบาดของโควิด-19 ภูมิภาคตะวันออกกลางและแอฟริกาเหนือ (MENA) ได้เผชิญกับการเปลี่ยนแปลงทางดิจิทัลอย่างก้าวกระโดด ตูนิเซีย อียิปต์ และซาอุดีอาระเบีย กลายเป็นผู้นำในการนำการเปลี่ยนแปลงทางดิจิทัลมาใช้และปรับปรุงการให้บริการ ยกตัวอย่างเช่น แพลตฟอร์ม Absher ในซาอุดีอาระเบีย ให้บริการรัฐบาลอิเล็กทรอนิกส์มากกว่า 300 บริการ (รวมถึงบัตรประจำตัวดิจิทัล หนังสือเดินทาง และการยืนยันตัวตน) แก่ผู้ใช้งาน 24 ล้านคน โครงการ YES (Youth Employment Support) ของอียิปต์ ใช้ประโยชน์จาก AI และเทคโนโลยีดิจิทัลเพื่อให้คำปรึกษาด้านอาชีพและบริการจัดหางานแก่เยาวชน
รายงาน สำคัญฉบับล่าสุดของธนาคารโลก เรื่อง Embracing and Shaping Change: Human Development for a Middle East and North Africa in Transition แสดงให้เห็นว่าภูมิภาคนี้มีความเสี่ยงต่อการเปลี่ยนแปลงที่ขับเคลื่อนด้วย AI สูงกว่าภูมิภาคอื่นๆ มากมาย รวมถึงละตินอเมริกา เอเชียใต้ และแม้แต่บางส่วนของยุโรปและเอเชียกลาง ปัจจัยเหล่านี้ขับเคลื่อนด้วยปัจจัยหลายประการ ได้แก่ ประชากรวัยหนุ่มสาวที่เชี่ยวชาญด้านเทคโนโลยี กลยุทธ์ดิจิทัลระดับชาติที่ทะเยอทะยาน และการลงทุนครั้งใหญ่ในโครงสร้างพื้นฐานสาธารณะด้านดิจิทัล การศึกษา และการมีส่วนร่วม ในบางประเทศที่มีเศรษฐกิจพลวัตสูงที่สุดของภูมิภาค เช่น สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ อาชีพมากถึง 33% ถูกจัดว่ามีความเสี่ยงต่อ AI สูง ซึ่งถือเป็นอัตราที่สูงที่สุดในโลก ในประเทศซาอุดีอาระเบีย ผู้หญิงคิดเป็น 51% ของตลาดแรงงานด้านเทคโนโลยี
ทักษะที่นายจ้างในภูมิภาค MENA มองหาแต่ไม่พบ
ประเด็นสำคัญคือ กระแสดิจิทัลนี้ต้องการทักษะชุดใหม่ นายจ้างทั่วภูมิภาคตะวันออกกลางและแอฟริกาเหนือ (MENA) กำลังต้องการบุคลากรดิจิทัล งานวิจัยล่าสุดเรื่อง “ ทักษะสีเขียวและดิจิทัล: เส้นทางสู่งานในภูมิภาคตะวันออกกลางและแอฟริกาเหนือ” เน้นย้ำถึงความต้องการเร่งด่วนนี้ โดยเปิดเผยว่าระหว่างปี 2565 ถึง 2566 เกือบหนึ่งในสามของตำแหน่งงานที่ประกาศรับสมัครทางออนไลน์ในภูมิภาคนี้จำเป็นต้องมีทักษะดิจิทัลอย่างน้อยหนึ่งทักษะ
และไม่ใช่แค่บริษัทเทคโนโลยีเท่านั้น ทักษะดิจิทัลจึงเป็นสิ่งจำเป็นอย่างยิ่งในด้านการเงิน การค้าปลีก การผลิต การดูแลสุขภาพ และแม้แต่ภาคเกษตรกรรม การเขียนโค้ด การเขียนโปรแกรม และวิทยาการคอมพิวเตอร์เป็นที่ต้องการอย่างมาก แต่ความต้องการนั้นยิ่งลึกซึ้งยิ่งขึ้น การศึกษาชี้ให้เห็นว่าเกือบหนึ่งในสี่ (23%) ของงานดิจิทัลในภูมิภาคนี้กำลังมองหาทักษะเฉพาะด้าน AI
จากการศึกษาระดับภูมิภาคอีกกรณีหนึ่งเกี่ยวกับทักษะดิจิทัลสำหรับงาน การวิเคราะห์ตำแหน่งงานว่างออนไลน์ผ่านแพลตฟอร์มต่างๆ เช่น Lightcast และ LinkedIn ระบุว่า สำหรับซาอุดีอาระเบีย อัตราการจ้างงานบุคลากรด้าน AI เมื่อเทียบกับการจ้างงานโดยรวมอยู่ที่เกือบ 29% ในปี 2567 ซึ่งไม่น่าแปลกใจ เนื่องจากในปีเดียวกันนี้ ซาอุดีอาระเบียสามารถดึงดูดการลงทุนโดยตรงจากต่างประเทศจากบริษัทที่เรียกตัวเองว่า AI และคลาวด์คอมพิวติ้งไฮเปอร์สเกล (Google, AWS, MS, NVIDIA, Huwaei, Oracle และอื่นๆ) ได้มากกว่า 4 หมื่นล้านดอลลาร์สหรัฐฯ
ช่องว่างทักษะดิจิทัล: ความกังวลที่เพิ่มขึ้น
น่าเสียดายที่ความต้องการทักษะดิจิทัลและ AI มีมากกว่าอุปทานอย่างมาก ผลสำรวจแสดงให้เห็นว่าเกือบ 70% ของซีอีโอ ในภูมิภาคมองว่าการขาดแคลนทักษะดิจิทัลที่สำคัญเป็นภัยคุกคามทางธุรกิจที่สำคัญ ในขณะเดียวกัน การให้บริการด้านการศึกษาและการฝึกอบรมในภูมิภาคก็แทบไม่มีการเปลี่ยนแปลงใดๆ เพื่อตอบสนองความต้องการทักษะดิจิทัลที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว ลองพิจารณาสิ่งนี้: จากการสำรวจคนหนุ่มสาวในอียิปต์ (อายุ 17-34 ปี) เมื่อเร็ว ๆ นี้ พบว่า 97% ระบุว่าความรู้ด้านดิจิทัลมีความสำคัญพอ ๆ กับทักษะการอ่านออกเขียนได้แบบดั้งเดิม (กำลังจะมีขึ้นในเร็วๆ นี้) ในขณะเดียวกัน 63% รู้สึกว่าทักษะดิจิทัลมีให้เฉพาะผู้ที่มีวุฒิปริญญาโทเท่านั้น ในโมร็อกโก ยุทธศาสตร์ดิจิทัลแห่งชาติฉบับใหม่มีเป้าหมายที่จะเพิ่มจำนวนผู้มีทักษะดิจิทัลอย่างมีนัยสำคัญในแต่ละปี โดยตั้งเป้าหมายพัฒนาบุคลากรที่มีความสามารถ 50,000 คนต่อปีภายในปี 2569 และ 100,000 คนภายในปี 2573 โครงการริเริ่มนี้ได้รับการออกแบบมาเพื่อสนับสนุนความพยายามในการเปลี่ยนผ่านสู่ดิจิทัลของรัฐบาลและศูนย์ความเป็นเลิศด้าน AI ระดับภูมิภาคที่กำลังจะเกิดขึ้น
เชื่อมช่องว่าง: แผนปฏิบัติการ
เมื่อพิจารณาจากสถานการณ์ทั้งหมดนี้ ประเทศต่างๆ ในตะวันออกกลางและแอฟริกาเหนือสามารถทำอะไรได้บ้างเพื่อแก้ไขช่องว่างทักษะดิจิทัล?
• สร้างทักษะดิจิทัลให้เป็นพื้นฐาน: ทักษะดิจิทัลต้องถูกมองว่าเป็นพื้นฐาน ไม่ใช่ทางเลือก การนำทักษะดิจิทัลมาใช้ตั้งแต่ช่วงต้นของชีวิต (ระดับประถมศึกษาหรือมัธยมศึกษา) จะช่วยให้ระบบการศึกษามีความพร้อมมากขึ้นสำหรับนักเรียนที่จะมีความสามารถและปรับตัวเข้ากับทักษะดิจิทัลได้
• เพื่ออำนวยความสะดวกให้กับระบบนิเวศด้านทักษะ รัฐบาลควรพิจารณาอำนวยความสะดวกให้กับระบบนิเวศสำหรับทักษะด้านดิจิทัล มากกว่าการให้การฝึกอบรมเพียงอย่างเดียว
• นำเสนอโซลูชั่นการพัฒนาทักษะอย่างรวดเร็วในรูปแบบหลักสูตรระยะสั้น ค่ายฝึกอบรม โมดูล eLearning และข้อมูลประจำตัวแบบซ้อนกันสำหรับโปรไฟล์ทักษะที่ปรับแต่งได้และการพัฒนาทักษะแบบ "ทันเวลา"
• ทำความเข้าใจช่องว่างระหว่างอุปสงค์และอุปทานในแวดวงทักษะดิจิทัลให้ดียิ่งขึ้น เพื่อศึกษาการใช้เทคโนโลยีและ AI เพื่อสร้างงานในภูมิภาคนี้ งานวิจัยที่กำลังจะตีพิมพ์ในเร็วๆ นี้ชื่อ MENA Digital Skills for Jobs Assessment จะจัดทำแผนที่อุปสงค์และอุปทานของทักษะดิจิทัล เพื่อช่วยให้ประเทศต่างๆ ในภูมิภาคเข้าใจถึงสิ่งที่นายจ้างต้องการและสิ่งที่นักศึกษากำลังเรียนรู้ นอกจากนี้ การศึกษายังเน้นย้ำถึงความสำคัญของการทำแผนที่ทักษะ การจัดอบรมเชิงปฏิบัติการ และการใช้ประโยชน์จากพันธมิตร (เช่น AWS Educate และ Code.org) เพื่อปฏิรูปหลักสูตรและเชื่อมโยงนักศึกษาเข้ากับงานด้านเทคโนโลยีที่เป็นที่ต้องการสูง
อนาคตคือดิจิทัล—และตอนนี้
ในขณะที่เศรษฐกิจในภูมิภาคตะวันออกกลางและแอฟริกาเหนือ (MENA) มีความหลากหลายและสร้างสรรค์นวัตกรรม ทักษะดิจิทัลและปัญญาประดิษฐ์ (AI) กำลังกลายเป็นปัจจัยสำคัญในการสร้างโอกาสในการจ้างงาน ทักษะเหล่านี้ไม่เพียงแต่มอบโอกาสที่ดีกว่าในการสร้างงาน แต่ยังมอบศักยภาพในการปลดล็อกการเติบโตทางเศรษฐกิจและความยืดหยุ่นในภูมิภาคที่กำลังเผชิญกับการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ ไม่เพียงเท่านั้น MENA ยังมีโอกาสอย่างแท้จริงในการบุกเบิกการเปลี่ยนผ่านสู่ดิจิทัล/ปัญญาประดิษฐ์ (AI) ที่เสริมศักยภาพมนุษย์ แทนที่จะเป็นเทคโนโลยีที่เข้ามาแทนที่มนุษย์ ด้วยเหตุนี้ ทักษะดิจิทัลจึงมีความสำคัญอย่างยิ่งยวด ทั้งสำหรับผู้หางาน นักลงทุน และผู้กำหนดนโยบาย ล้วนมีสิ่งที่ชัดเจน นั่นคือ อนาคตของการทำงานในภูมิภาค MENA คือดิจิทัล และถึงเวลาแล้วที่จะลงทุนในทักษะเหล่านี้
• การพัฒนาดิจิทัล
• การศึกษา
• ตะวันออกกลาง แอฟริกาเหนือ อัฟกานิสถาน และปากีสถาน (MENAAP)
ความคิดเห็น
แสดงความคิดเห็น