Competency-Based Education (CBE)


Competency-Based Education (CBE)

         ความหมายของแนวคิดการจัดการศึกษาแบบ Competency-Based Education (CBE)
Competency-Based Education (CBE) หรือ การจัดการศึกษาฐานสมรรถนะ เป็นแนวทางการจัดการศึกษาที่มุ่งเน้นผลลัพธ์การเรียนรู้ โดยพิจารณาจากการที่ผู้เรียนสามารถแสดงให้เห็นถึงสมรรถนะ (competencies) ที่พึงประสงค์ได้อย่างแท้จริง แทนที่จะยึดติดกับระยะเวลาเรียนหรือจำนวนชั่วโมงเรียน

         สมรรถนะ ในที่นี้หมายถึงการผสมผสานกันของความรู้ (knowledge) ทักษะ (skills) และคุณลักษณะ (attitudes) ที่จำเป็นในการปฏิบัติงานหรือแก้ไขปัญหาได้อย่างมีประสิทธิภาพในสถานการณ์จริง

หลักการสำคัญของ CBE มีดังนี้:
           เน้นที่ผลลัพธ์: สิ่งสำคัญที่สุดคือผู้เรียนสามารถทำอะไรได้บ้างเมื่อเรียนจบ ไม่ใช่เพียงแค่เรียนอะไรมาบ้าง
           การเรียนรู้รายบุคคล: ผู้เรียนสามารถก้าวหน้าได้ตามความสามารถและความเร็วของตนเอง ไม่จำเป็นต้องเรียนพร้อมกันทุกคน หากผู้เรียนมีความรู้หรือทักษะในบางด้านอยู่แล้ว ก็สามารถก้าวข้ามส่วนนั้นไปได้เลย
           การประเมินที่วัดสมรรถนะจริง: การประเมินผลจะเน้นไปที่การแสดงออกซึ่งสมรรถนะของผู้เรียนในสถานการณ์ที่ใกล้เคียงกับความเป็นจริง เช่น การทำโครงงาน การสาธิต หรือการปฏิบัติงานจริง
           ความโปร่งใสของสมรรถนะ: มีการกำหนดสมรรถนะที่ชัดเจนและเป็นที่เข้าใจร่วมกันทั้งผู้เรียน ผู้สอน และผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง
          การให้ข้อมูลสะท้อนกลับอย่างต่อเนื่อง: ผู้เรียนจะได้รับข้อมูลสะท้อนกลับ (feedback) อย่างสม่ำเสมอ เพื่อช่วยให้พัฒนาและปรับปรุงสมรรถนะของตนเองได้ดียิ่งขึ้น

ทำไม CBE ถึงมีความสำคัญ?
          ในโลกที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว การศึกษาแบบ CBE ช่วยให้ผู้เรียนพัฒนาทักษะที่จำเป็นต่อการทำงานในอนาคตได้อย่างแท้จริง ทำให้สามารถปรับตัวและประสบความสำเร็จในอาชีพได้ดีขึ้น นอกจากนี้ยังช่วยให้การศึกษามีความยืดหยุ่นและตอบสนองต่อความต้องการของตลาดแรงงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ

          แม้ว่า Competency-Based Education (CBE) และ Competency-Based Curriculum (CBC) จะเป็นแนวคิดที่เกี่ยวข้องกันอย่างใกล้ชิดและมักจะใช้ร่วมกัน แต่ก็มีความแตกต่างที่สำคัญในระดับของแนวคิดและการนำไปใช้:

Competency-Based Education (CBE) - การจัดการศึกษาฐานสมรรถนะ
            เป็นแนวคิดที่กว้างกว่า (Broader Concept): CBE เป็นปรัชญาหรือแนวทางการจัดการศึกษาโดยรวมที่มุ่งเน้นไปที่ ผลลัพธ์การเรียนรู้ของผู้เรียน ว่าผู้เรียนสามารถทำอะไรได้บ้าง สามารถประยุกต์ใช้ความรู้ ทักษะ และคุณลักษณะที่จำเป็นในการแก้ปัญหาหรือปฏิบัติงานจริงได้อย่างไร
            ครอบคลุมกระบวนการทั้งหมด: CBE ครอบคลุมองค์ประกอบทั้งหมดของระบบการศึกษา ตั้งแต่การออกแบบหลักสูตร (Curriculum), การจัดการเรียนรู้ (Instruction), การวัดและประเมินผล (Assessment), ไปจนถึงการสนับสนุนผู้เรียนรายบุคคล (Individual Support)
          เน้นที่การก้าวหน้าตามความสามารถ: จุดเด่นของ CBE คือการที่ผู้เรียนสามารถก้าวหน้าได้ตามความสามารถของตนเอง (self-paced learning) ไม่จำกัดด้วยเวลาหรืออายุ เมื่อผู้เรียนสามารถแสดงให้เห็นถึงสมรรถนะที่กำหนดไว้ได้ ก็จะถือว่าผ่านในส่วนนั้นๆ
           เป้าหมายหลัก: เพื่อให้ผู้เรียนเกิดสมรรถนะที่จำเป็นต่อการใช้ชีวิต การทำงาน และการเรียนรู้ตลอดชีวิตอย่างแท้จริง

Competency-Based Curriculum (CBC) - หลักสูตรฐานสมรรถนะ
            เป็นองค์ประกอบหนึ่งของ CBE: CBC เป็น เครื่องมือหรือส่วนประกอบสำคัญ ในการนำแนวคิด CBE ไปสู่การปฏิบัติจริง เปรียบเสมือนแผนที่หรือโครงสร้างที่ระบุว่าผู้เรียนจะต้องพัฒนาสมรรถนะอะไรบ้าง
            เน้นที่การออกแบบหลักสูตร: CBC คือการออกแบบหลักสูตรที่กำหนดเป้าหมายการเรียนรู้ในรูปของ "สมรรถนะ" ที่ชัดเจนและวัดผลได้ แทนที่จะเน้นที่เนื้อหาสาระหรือจำนวนชั่วโมงเรียน
           การกำหนดสมรรถนะ: ใน CBC จะมีการระบุชุดของสมรรถนะหลักและสมรรถนะย่อยที่ผู้เรียนพึงมีเมื่อสำเร็จการศึกษาในแต่ละระดับหรือแต่ละหลักสูตร โดยสมรรถนะเหล่านี้มักจะเชื่อมโยงกับความต้องการของโลกการทำงานและสังคม
            ความยืดหยุ่นในเนื้อหาและวิธีการ: แม้ว่า CBC จะกำหนดสมรรถนะที่ชัดเจน แต่จะเปิดโอกาสให้ผู้สอนและผู้เรียนมีความยืดหยุ่นในการเลือกเนื้อหาสาระ กิจกรรมการเรียนรู้ และวิธีการประเมินที่หลากหลาย เพื่อให้ผู้เรียนสามารถพัฒนาสมรรถนะเหล่านั้นได้

สรุปความแตกต่าง:
| ประเด็น | Competency-Based Education (CBE) | Competency-Based Curriculum (CBC) |

ระดับแนวคิด 
CBE-ปรัชญา/แนวทางการจัดการศึกษาโดยรวม 
CBC-การออกแบบหลักสูตร (แผนที่สู่สมรรถนะ) 

ขอบเขต 
CBE-ครอบคลุมทั้งระบบการศึกษา (หลักสูตร, การสอน, ประเมิน, สนับสนุน) 
CBC- มุ่งเน้นไปที่การกำหนดโครงสร้างและสมรรถนะที่พึงประสงค์ในหลักสูตร 

เป้าหมายหลัก 
CBE-ผลลัพธ์ที่ผู้เรียนทำได้จริง การก้าวหน้าตามความสามารถ 
CBC- การระบุสมรรถนะที่ชัดเจนและวัดผลได้ 

การนำไปใช้ 
CBE- กำหนดทิศทางและแนวทางปฏิบัติทั้งหมดในสถานศึกษา
CBC- เป็นส่วนหนึ่งที่สำคัญในการสร้างแผนการเรียนรู้ 

           กล่าวโดยง่ายคือ Competency-Based Education (CBE) คือ ภาพรวมของระบบการศึกษา ที่มุ่งเน้นการพัฒนาสมรรถนะ ส่วน Competency-Based Curriculum (CBC) คือ หลักสูตร ที่ถูกออกแบบมาเพื่อเป็นเครื่องมือในการนำไปสู่การพัฒนาสมรรถนะเหล่านั้นในระบบ CBE นั่นเอง



ความคิดเห็น

แสดงความคิดเห็น

โพสต์ยอดนิยมจากบล็อกนี้

Transformative Learning: Reflections on 40 Years of Head, Heart, and Hands at โรงเรียนธารทองพิทยาคม

รูปภาพ
     ผู้ที่ลงมือปลูกต้นไม้ ทั้งที่รู้ว่าไม่มีโอกาสได้นั่งใต้ร่มเงาของมันนั้น อย่างน้อยที่สุดก็เป็นผู้ที่เริ่มจะเข้าใจในความหมายของชีวิต  - รพินทรนาถ ฐากุร       จาก โรงเรียนแห่งนี้ไปนาน 40 ปีแล้ว คราวนี้ (4 กุมภาพันธ์ 2568) ได้กลับมาอีกครั้งในสถานะกรรมการติดตาม ตรวจสอบ ประเมินผลและนิเทศการศึกษา สพม. บุรีรัมย์ ที่มี รอง ผู้อำนวยการเขตพื้นที่ฯ บุญชาย โชยรัมย์เป็นหัวหน้าคณะ ฯ....       ในระหว่างนั้น โรงเรียนให้บริการเด็กบ้านไกลด้วยการเปิดห้องเรียนที่ว่าง ให้เป็นหอพักเพื่อให้เด็ก (ชาย/หญิง) ได้อาศัย แทนการเดินทางไป-กลับระหว่างบ้านกับโรงเรียน..        นักเรียนส่วนใหญ่มีฐานะยากจน มาพักโรงเรียนเพียงนำข้าวสารใส่ถุงปุ๋ยเป็นเสบียงติดตัวมาเท่านั้น..ครูผู้ดูแลจึงออกแบบหลักสูตรโดยใช้ปัญหาการดำเนินชีวิตเป็นฐาน (Problem - based learning)              รอง ผอ. สพม บร. บุญชาย โชยรัมย์         การวิเคราะห์ปัจจัยเพื่อความอยู่รอดไม่ใช่เรื่องยากสำหรับเด็กเหล่านั...
อ่านเพิ่มเติม

การถกเถียงเรื่องโรงเรียนขนาดเล็กจบลงที่โรงเรียนเมืองแฝกพิทยาคม (The Small Schools Debate Ends at MFP School)

รูปภาพ
          หากทุกคนพบตนเองในที่ตนเองอยู่ความมหัศจรรย์จะบังเกิดขึ้น...           คณะ อนุกรรมการ ก.ต.ป.น. สพม.บร. ที่นำโดย รอง ผอ. สพม.บร. บุญชาย โชยรัมย์ เดินทางไปยังโรงเรียนมัธยมศึกษาขนาดเล็กที่อยู่ชายขอบ (Marginal School) เพื่อพิสูจน์ว่า มีคุณภาพต่ำกว่าโรงเรียนในเมือง แต่กลับพบว่า พวกเขาต้องเผชิญกับความจริงที่น่าตกตะลึงแทน....            โรงเรียนเมืองแฝกพิทยาคม อำเภอลำปลายมาศ จังหวัด บุรีรัมย์  มีนักเรียนทั้งหมดจำนวน  134 คน ครูจำนวน  12 คน มีห้องเรียน ม.ต้น และ ม.ปลาย จำนวน 6 ห้องเรียน เป็นโรงเรียนขนาดเล็ก อยู่ชายขอบพื้นที่บริการระหว่างอำเภอ มี ผอ. พลอยไพลิน สว่างพล เป็นผู้บริหาร...          ผอ. พลอยไพลิน สว่างพล           สังคมไทยมีทัศนคติที่หลากหลายเกี่ยวกับโรงเรียนขนาดเล็กที่อยู่ในพื้นที่ห่างไกลหรือชายขอบ ซึ่งมักจะมีความแตกต่างจากโรงเรียนขนาดใหญ่ในเมือง ทัศนคติเหล่านี้สามารถแบ่งออกได้เป็นหลายด้าน เช่น    ...
อ่านเพิ่มเติม

สิ่งมีชีวิตไม่จำเป็นต้องตาย...

รูปภาพ
                                              (1)         มี คำกล่าวที่ว่า เกรียงไกรเพียงใด ก็ใช่จะอยู่ค้ำฟ้า นั่นหมายความว่า สิ่งมีชีวิตทุกสิ่งจะต้องตายแน่แน่...        แม้ว่า..อาจจะทำใจได้ยากกับคำกล่าวนี้ แต่ "สิ่งมีชีวิตส่วนใหญ่ได้ประโยชน์มากกว่า เมื่อเลือกที่จะตายบนเส้นทางของวิวัฒนาการ"          ซึ่งกว่าจะถึงวันนั้น สิ่งมีชีวิตใช่ว่าจะยอมจำนนง่าย ๆ เพราะบนเส้นทางวิวัฒนาการ มีสิ่งที่แสดงให้เห็นตลอดมาว่า สิ่งมีชีวิตต่างก็ขัดขืน ด้วยการรักษาภาวะความคงที่ไว้สุดฤทธ์ หรือเรียกอีกอย่างว่า ภาวะธำรงดุล       ภาวะธำรงดุลคือ ปัจจัยสำคัญที่ช่วยให้มนุษย์มีสุขภาพสมบูรณ์แข็งแรง หากสูญเสียความสามารถในการรักษาสภาวะต่าง ๆ ของร่างกายให้คงที่ มนุษย์ย่อมล้มป่วย และสาเหตุของความเจ็บป่วยมาจากเซลล์ เมื่อเซลล์ถูกจุลชีพก่อโรครุกรานเข้ามาทำลาย หรือทำให้หน่วยพันธุกรรมผิดเพี้ยน ภาวะธำรงดุลก็จะล่มส...
อ่านเพิ่มเติม